Ryw hanner milltir o'n tŷ yr oedd man a elwid Bwlchcydiadau. Nìd oedd yno dŷ - yn fy nghof i, beth bynnag: dim ond y ffordd yn ymwahanu'n ddwy, ac un ohonynt yn fuan yn cyrraedd rhostir unig. Un nos Sadwrn yr oedd ffarmwr yn dychwelyd o dref Caerfyrddin yn lled hwyr, a'r nos yn dywyll. Ymosodwyd arno gerllaw'r Bwlch, gan ddau grwydryn; wedi lladrata ei arian, ac ar ol ei faeddu’n greulon, gadawsent ef, fel y tybient, yn gorff marw. Wedi ei adael dychwelodd un ohonynt i'w sicrhau ei hun yn fwy pendant ei fod yn farw. Yr oedd y dyn druan yn ddigon ymwybodol ar waethaf y driniaeth, i ddal ei anadl pan ddychwelodd yr adyn, ac i ffugio dyn marw.

Wedi rhoddi amser iddynt fyned yn ddigon pell llwyddodd i ymlusgo rywfodd i dŷ ffarm gerllaw – Parc-y-mynydd - ac adroddodd yr hanes. Bore trannoeth - bore Saboth - yr oedd y gymdogaeth i gyd yn ferw gan y newyddion: ymgasglodd y y bobl o bob cyfeiriad, wedi eu harfogi eu hunain â chryman neu bladur neu fwyell neu bigfforch, a dryll neu ddau, a chŵn; ac aed i'r helfa. Buont yn tramwy a chwilio am oriau, a daethpwyd o hyd i'r ddau leidr llofruddiog yng ngallt Nant-y-castell. Clywais adrodd y stori mewn llawer ffurf, yn frawychus ddigon; ac ni allaf hyd heddiw fynd heibio i Fwlchcydiadau heb ddychmygu'r olygfa, a'r dyn mewn ymdrech i ddal ei anadl rhag bradychu nad oedd yn farw.